لکنت زبان یک عارضه ژنتیکی یا اکتسابی است که گفتار فرد را با اختلال مواجهه کرده و شخص باید هرچه سریع‌تر، تحت نظر دکتر گفتار درمانی، برای بهبود اقدام کند. این مشکل می‌تواند اغلب فعالیت‌های شخص را تحتتأثیر قرار دهد و باعث کاهش اعتماد به نفس، اضطراب، گوشه‌گیری و مشکلات دیگری در فرد شود. بنابراین در این مقاله به درمان لکنت زبان و جدیدترین روش‌های آن می‌پردازیم.
لکنت زبان
لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان نوعی مشکل در گفتار است؛ به طوری که شخص در هنگام اداکردن کلمات، صداها یا هجاها با مشکل روبه‌رو میشود و نمی‌تواند به‌صورت پیوسته و درست صحبت کند. برای مثال فرد، ممکن است که برای گفتن یک کلمه، هجا، حروف بی‌صدا یا صدادار آن را چند بار تکرار کند یا اینکه به صورت کشیده و طولانی ادا کنند.
این مشکل می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد. بنابراین بهتر است به یک دکتر گفتار درمانی مجرب مراجعه شود. این مشکل معمولا در سنین دو تا هفت سالگی و هم‌زمان با رشد مغز و گفتار، شروع میشود. همچنین درصد شیوع آن در پسران چهار برابر دختران است.
البته لکنت زبان در کودکان می‌تواند عارضه‌ای موقت باشد و بعد از مدت کوتاهی رفع شود. در صورت رفعنشدن این مشکل باید به متخصص گفتار درمانی کودکان مراجعه شود. معیار سنجش گفتار نیز برای افراد بالغ، توانایی آن‌ها در اداکردن ۱۵ صدا در یک ثانیه است و اگر شخصی از هر ۱۰۰ کلمه‌ای که می‌گوید، ده کلمه یا بیشتر را نتواند به صورت روان ادا کند، دچار لکنت است. اما تشخیص قطعی لکنت تنها توسط دکتر گفتار درمانی انجام میشود.
انواع لکنت زبان
لکنت زبان علل مختلفی دارد که به طور کامل هنوز شناخته نشده است. اما یکی از علت‌های آن را می‌توان مشکلات نورولوژیک و ضربه‌های مغزی دانست که باعث ایجاد لکنت زبان عصبی شود. برخی از مشکلات روانی و ضربه‌های روحی فرد نیز می‌توانند باعث ایجاد لکنت روانی در شخص شوند.
علت بعدی که پیچیده‌ترین علت نیز شناخته میشود، اختلال کارکرد عصبی، عضلانی در سن رشد فرد یعنی دو تا هفت سالگی است که باعث ایجاد لکنت رشدی میشود.
یک نوع لکنت دیگر نیز وجود دارد که در اثر تغییر ناگهانی برخی داروها یا دوز مصرفی آن ایجاد میشود. در این موارد معمولا اصلاح شیوه‌ی مصرف یا جایگزین کردن آن با داروی دیگر باعث درمان اختلال لکنت زبان میشود.
آیا لکنت زبان درمان پذیر است؟
روش‌های درمانی مختلفی برای درمان لکنت زبان وجود دارد. درمان این عارضه و روشی که توسط دکتر گفتار درمانی استفاده میشود با توجه به شدت و پیشرفته‌بودن بیماری، سن فرد، میزان همکاری و انگیزه مراجعه‌کننده و فاکتورهای دیگر متفاوت است.
متخصص گفتار درمانی با استفاده از برخی روش‌ها به شما در ادای بهتر کلمات، سرعت‌بخشیدن به گفتار و حذف وقفه کمک می‌کند. همچنین به شما آموزش می‌دهد که چطور شرایط را برای اینکه دچار لکنت نشوید، مدیریت کنید.
برای هر شخص با توجه به مواردی که گفته شد یک روش و برنامه درمانی در نظر گرفته میشود. بنابراین انتخاب یک متخصص گفتار درمانی خوب بسیار مهم است.
درمان لکنت زمان چقدر طول می‌کشد؟
این را باید در نظر داشته باشید که در مواردی که لکنت زبان پیشرفته است، بهبودی کمی زمان‌بر است چراکه باید هم‌زمان روی جنبه‌های مختلف از جمله احساسات شخص، باورهای جامعه در رابطه با این مشکل و رفتارهای ثانویه کار شود.
یک شخص بزرگسال باید بسیاری از رفتارهایی که در طول سال‌های لکنت زبان، یاد گرفته است را با کمک دکتر گفتار درمانی از ذهن خود پاک کند تا بتواند رفتارهای درست را جایگزین نماید و این شاید زمان‌بر باشد. اما برای کودکان ۷-۶ ساله بعد از چند ماه تا یک سال، پیشرفت چشم‌گیری حاصل میشود.
با این حال درمان بزرگسالان موثر است، چرا که روش‌های درمان به صورت مستقیم اجرا میشود و شخص می‌تواند روند درمان خود را پیگیری کند و حداکثر همکاری را نیز داشته باشد.
جدیدترین روش درمان لکنت زبان
تحقیقات زیادی در مورد روش‌های موثر درمان لکنت زبان انجام شده و دستگاه‌هایی نیز برای تسریع فرایند گفتاری افراد ساخته شده است. این تحقیقات هنوز در حال تکمیل است. اما می‌توان گفت که گفتار درمانی به همراه رفتار درمانی، تاثیر بسیار موثری در پروسه درمان افراد دارد.
گفتار درمانی و رفتار درمانی
دکتر گفتار درمانی طی جلسات متوالی، روش‌های اصلاح لکنت زبان را به شخص یاد می‌دهد. همچنین ممکن از دستگاه‌های الکترونیکی برای کمک به روند درمان استفاده کند. طی رفتار درمانی نیز فرد یاد می‌گیرد افکار منفی خود در رابطه با این مشکل را مهار کرده و به استرس و اضطراب خود تا حد ممکن غلبه کند.
تاثیر دستگاه‌های الکترونیکی در لکنت زبان
این دستگاه‌ها به کاهش سرعت گفتار افراد کمک می‌کند. در واقع مثل یک سمعک به گوش وصل میشود و می‌تواند صدای فرد را با تأخیر پخش کند. مقدار تأخیر آن نیز قابل تنظیم است. هرچند میزان تاثیر استفاده آن در بلند مدت هنوز مشخص نیست، اما فردی که از این دستگاه استفاده می‌کند، نمی‌تواند با سرعت همیشگی حرف بزند و به مرور زمان می‌تواند در یادگیری الگوهای صحیح گفتار کمک‌کننده باشد.
البته این ابزارها تنها یک روش کمکی در کنار دیگر روش‌هایی که دکتر گفتار درمانی برای کمک به فرد انتخاب می کند، تأثیر دارد و به تنهایی نمی‌تواند کمک‌کننده باشد. همچنین معمولا متخصص گفتار درمانی به فرد پیشنهاد می‌دهد که با افراد دیگری که لکنت دارند ارتباط برقرار کند.
در حقیقت ارتباط با گروه‌های همسان، باعث میشود که بدون ترس و نگرانی بتواند با افرادی که همین مشکل را دارند صحبت کرده و تجربیات خود را به اشتراک بگذارد.
درمان قطعی لکنت زبان
باید بدانید که ممکن است حتی بعد از سپری‌کردن موفقیت‌آمیز جلسات درمانی، آثار لکنت به طور کامل از گفتار شما حذف نشود. اما در هر صورت پیگیری درمان تأثیر چشم‌گیری در روان‌شدن گفتار و کاهش دفعات لکنت و وقفه دارد.
جمع‌بندی
لکنت زبان نوعی اختلال در گفتار است که می‌تواند علل اکتسابی یا وراثتی داشته باشد. فرد مبتلا به این مشکل در ادا کردن برخی از کلمات، هجا یا صداها با مشکل مواجه میشود. به این صورت که یا تلفظ آن کلمه یا هجا بیش از حد طول می‌کشد یا آن را چندین بار تکرار می‌کند.
برای درمان این اختلال باید بهترین دکتر گفتار درمانی را در سایت دکترتو پیدا کرده و به آن مراجعه شود. گفتار درمان‌گر طی جلسات متوالی به شخص در بهتر گفتن کلمات و حذف وقفه و کنترل شرایطی که باعث ایجاد لکنت میشود کمک می‌کند. رفتار درمانی نیز در کنار گفتار درمانی، تأثیر مستقیمی در روحیه فرد و بهبود روند درمان دارد. انتخاب یک متخصص خوب در نتیجه درمان بسیار موثر است.